Een vraag waar ik uiteraard niet onderuit kom, is: Waarom kies ik voor een ligfiets voor mijn reizen? Zoals uit de komende hoofdstukken en vooral ook uit mijn reisverhalen zal blijken, is dit de verkeerde vraag. De juiste vraag is: Waarom zou je géén ligfiets nemen?

Maar ik weet ook wel dat de wereld zo niet werkt, dus vandaar dat ik er toch even een stukje aan wijd. De grootste voordelen zitten in het uitzicht, comfort, efficiëntie en de veiligheid.

Uitzicht

De belangrijkste uit het rijtje vind ik zelf het uitzicht. Je gaat tenslotte op fietsvakantie om mooie dingen te zien, om te genieten van de landschappen waarin je rijdt.

Op een ligfiets heb je ongeveer de houding als wanneer je thuis op de bank, met je voeten op tafel een film zit te kijken. Je hebt daardoor een prachtige panoramische blik op de omgeving. Omhoog kijken is makkelijker, naar bijvoorbeeld boomtoppen, vogels of bergen. En niet onbelangrijk, dit uitzicht blijft wanneer de omstandigheden minder gemakkelijk zijn. Je hoofd blijft vanzelf rechtop, daar hoef je geen moeite voor te doen. Dus ook met harde tegenwind laat je je hoofd niet hangen, je blijft gewoon rechtuit kijken.

Veel van de foto’s uit mijn reisverhalen heb ik gemaakt tijdens het fietsen. Dat gaat heel gemakkelijk; op een ligfiets heb je meestal maar één hand aan het stuur nodig. Mijn camera hangt aan de riem om mijn nek, klaar voor gebruik. Deze foto’s geven in een indruk van het geweldige uitzicht dat een ligfiets biedt.

Comfort

De ontspannen houding zorgt ook voor een groter comfort. Je nek, rug, polsen, schouders en zitvlak worden niet of nauwelijks belast. Op het dagelijkse woonwerkritje is dat misschien niet heel belangrijk, maar als je een maand op je fiets woont, wordt dat heel anders. Het comfort is niet alleen aangenamer voor je lijf, je hebt ook meer aandacht voor de omgeving en je kunt langer doorfietsen.

Het comfort van de ligfiets telt extra zwaar voor mensen met grote borsten of die menstrueren. Ook veel mensen met rug- en nekklachten of pijnlijke polsen hebben baat bij een ligfiets. Menigeen kan daardoor weer fietsen.

Efficiëntie

De hogere efficiëntie van de ligfiets zit hoofdzakelijk in de luchtweerstand. Dit is belangrijker dan je zou denken voor een fiets die bij relatief lage snelheden gebruikt wordt. Een vakantiefiets heeft door de bagage namelijk een groot frontaal oppervlak. Bovendien gaat het niet alleen om de snelheid van de fietser, maar ook om de snelheid van de lucht. Met tegenwind wordt ook voor de langzaamste fietser de luchtweerstand allesbepalend.

Ik heb een sterk vermoeden dat er ook nog een fysiologisch effect is dat de ligfiets sneller maakt, maar de harde gegevens daarover zijn beperkt. In het artikel over klimmen ga ik daar verder op in.

Het betere comfort en de hogere efficiëntie zorgen er samen voor dat je actieradius beter wordt. Je kan gewoon fors meer kilometers op een dag maken en dat het dan ook nog leuk blijft.

Veiligheid

Ligfietsen zijn opmerkelijk veilig. Je kunt er praktisch niet mee over de kop vliegen, omdat het zwaartepunt op een gunstiger plek zit. Dat betekent ook dat je bij een noodstop keihard kan remmen. Daarbij fiets je met je voeten naar voren in plaats met van je hoofd.

Het resultaat hiervan is dat bij een valpartij de kans heel klein is dat je hoofd of schouder de grond raakt. Je valt vrijwel altijd op je heup of je kont, en die kunnen daar een stuk beter tegen. Nee, die schaafwonden zijn niet prettig. Maar ze zijn beter dan een hersenschudding, een gebroken sleutelbeen of erger.

En zeker bij botsingen met andere voertuigen of de vaste wereld is het beter om de klap met je voeten op te vangen. Vooral bij afdalingen in de bergen is dat voor mij heel belangrijk. Ik moet er niet aan denken om 70 km/h te gaan met mijn hoofd naar voren in plaats van mijn voeten.

Een aanrijding door een automobilist gaat echter met zoveel geweld gepaard, dat je sowieso weinig kans maakt als je niet zelf ook in een auto zit. Hiervoor is helaas geen andere remedie dan zelf goed opletten, defensief fietsen, een spiegel monteren en rustige wegen kiezen.

Dat je op een ligfiets niet gezien zou worden door automobilisten is overigens onzin. Het probleem is eerder dat ze alleen nog maar naar de ligfietser kijken en daardoor de rest over het hoofd zien. Vertrouw er sowieso nooit op dat je gezien wordt. De kans dat een automobilist met z’n telefoon zit te spelen is daarvoor veel te groot. Kijk zelf.

Kleine voordeeltjes

Daarnaast zijn er nog wat kleinere voordelen.

  • Drogere en schonere voeten: Je voeten zitten niet direct achter je voorwiel vuil en water te happen dat door je voorwiel wordt opgespat.
  • Bij de meeste ligfietsen heb je een lange ketting, waardoor scheefstand bij het schakelen totaal geen issue is. Met mijn grote kettingblad schakel ik alle kransjes van de cassette.
  • Door zowel de betere kettinglijn, als doordat je kettingwiel niet direct achter het voorwiel zit, is de slijtage van je ketting veel minder.
  • Het snot zakt niet in je neus zoals bij wielrenners, omdat je hoofd rechtop of ietsjes achterover gekanteld is.
  • Je hebt over het algemeen geen wielrenhandschoenen nodig, omdat je niet op je stuur leunt. Alleen bij zwaar lopende gripshifts is het handig.
  • Een broek met zeem in het kruis is ook niet nodig.
  • Kies je voor een hoge tweewieler en ligfietstassen, dan heb je een grote bodemvrijheid omdat zowel je voeten als je tassen ver boven de grond zitten. Dat is heel fijn op geitenpaadjes tussen struiken of een diep trekkerspoor. Scheelt wellicht ook een tekenbeet.
  • Die tassen zijn sowieso heel handig, zie deze pagina.
  • Je hebt over het algemeen maar één hand aan het stuur nodig, ook op slechte wegen en ook wanneer je diep gaat.
  • Ouders die naast hun kind willen fietsen, rijden meer op gelijke hoogte, kunnen daardoor gemakkelijker praten, duwen en het kind beter leren fietsen.
  • Je GPS zit lekker dicht voor je neus, uitgaande van een bovenstuur.

Grotere mogelijkheden

Een ligfiets vergroot dus je mogelijkheden als vakantiefietser. En niet zo’n beetje ook. De actieradius neemt toe, en door het grotere comfort en betere uitzicht kun je ook meer genieten van die langere reis. En je kunt die lange snelle afdaling maken zonder doodsangsten uit te staan.

De belangrijkste reden om voor een ligfiets te kiezen. In plaats van je voorwiel zie je dit.
De belangrijkste reden om voor een ligfiets te kiezen. In plaats van je voorwiel zie je dit.