Er is nu anderhalf jaar verstreken sinds ik koos voor sterilisatie. Een simpele ingreep die niets anders deed dan bevestigen hoe het altijd al zat bij mij. Het heeft me veel goeds gebracht. Meer zelfvertrouwen in de liefde, het gevoel zelf de baas te zijn over mijn lichaam en mijn toekomst. Rust omdat de discussie voor eens en voor altijd beslecht is. En betere seks.

Maar er is ook een keerzijde. Nu ik zo uitgesproken ben, nu de buitenwereld weet dat mijn leven zonder nageslacht geen toeval is, geen ‘fase’, ben ik me er veel meer van bewust geworden hoe de samenleving aankijkt tegen mensen zonder kinderen. Vooral wanneer ze vrijgezel zijn.

Het eeuwige verhaal

De afgelopen weken wordt er weer veel over gepraat, naar aanleiding van een artikel van een bekende actrice die 39 jaar is, geen partner heeft en ook geen kinderen. Op dit artikel zijn weer allerlei reacties gekomen. En al deze artikelen bevatten eigenlijk niets nieuws. Het is een eeuwigdurend verhaal waar ik mij voor het eerst bewust van werd toen in mijn vriendenkring de eerste baby’s verschenen.

Ik begin een patroon te zien. In gesprekken over mensen zonder gezin is buitenproportioneel veel aandacht voor de ‘biologische klok’. Het al dan niet vinden van een partner lijkt wel alleen maar af te hangen van die ene deadline. Discussies over het leven als vrijgezel komen binnen enkele minuten hier op terecht. Alsof het stichten van een gezin de enige reden is om een partner te willen.

Voor sommige mensen is dat misschien ook wel zo. Een vrijgezelle vrouw van 39 die kinderen wil, moet zo ongeveer bij de tweede date al zwanger worden. Geen tijd om elkaar goed te leren kennen, geen tijd om te onderzoeken of de liefde bestand is tegen een stootje, geen tijd om samen herinneringen op te bouwen. Het kan haar blijkbaar niet veel schelen wie die man nou eigenlijk is, zolang hij maar vruchtbaar is.

Carrièrebitch

En terwijl het overhaast stichten van een gezin als ‘happy after all’ wordt gezien, zijn er talloze vooroordelen jegens mensen die geen kinderen krijgen, uit vrije wil of omdat het nu eenmaal zo loopt. ‘Carrièrebitch’, ‘flierefluiter’, ‘onvolwassen’, ‘geen verantwoordelijkheid nemen’. Op elke verjaardag moet je uitleggen waarom je geen kinderen wilt, wie ze wel wil heeft nooit iets uit te leggen.

Het naarste en meest onterechte verwijt vind ik dat van egoïsme. Hoe is het egoïstisch om geen kinderen te hebben in een wereld die zucht onder overbevolking, en waarin de toekomst van een kind onzeker is? En wat mij ook opvalt, is dat juist de mensen die geen kinderen willen of daar sterk over twijfelen, het meest nadenken over het levensgeluk van een eventueel kind. Juist wij zijn degenen die zich afvragen of ze de verantwoordelijkheid wel kunnen dragen, die liever spijt krijgen ten koste van zichzelf dan ten koste van het kind. Mensen die graag kinderen willen, praten alleen maar over hun eigen leven, over hun eigen gevoelens. Ze zeggen dingen als ‘iets van jezelf terug zien’ en ‘ik wil niet alleen zijn als ik oud ben’. Let maar eens op.

Andere manieren om je leven in te vullen, worden door veel mensen niet serieus genomen. Hoe goed je ook bent in je werk, in de kunst of sport, hoeveel vrienden je ook hebt, wat voor reizen je ook maakt, altijd weer zal die vraag komen of je niet iets mist. Of je krijgt het verwijt dat alle mooie ervaringen die je in je eentje hebt, alleen maar dienen om de leegte op te vullen, zoals een twittermaatje mij van de week toevertrouwde. Want een kind nemen om de leegte op te vullen is blijkbaar moreel superieur.

Liefde als bijzaak

Terug naar die biologische klok. Vrouwen hebben die. Mannen niet. Het begint me op te vallen dat de eenzaamheid van vrijgezelle mannen niet half zo serieus genomen wordt als die van vrouwen. ‘Jij kan altijd nog’ krijgen alleenstaande mannen te horen. Zolang je vruchtbaar bent, is eenzaamheid blijkbaar niet erg.

Een partner is er om een gezin te stichten, de rest is bijzaak. De liefde zelve is bijzaak.

Daarom staan de Halina’s op de opiniepagina, en lijden eenzame mannen in stilte. Alleen vrouwen met een onvervulde kinderwens krijgen steun en medeleven.

Een vrijgezel hoeft niet op medeleven te rekenen

Over mezelf maak ik me geen zorgen. Ik red me wel. Ik ben een aantrekkelijke man met een groots en meeslepend leven. Mijn liefdesleven is nog niet geworden wat ik er van gehoopt had, maar dat zou heel wel een ‘blessing in disguise’ kunnen zijn. Ik heb als vrijgezel een heel wat mooier en rijker leven dan menige getrouwde man. Maar ik ken teveel mannen voor wie het minder makkelijk is. Ze leiden een rustig leven, doen hun werk, hebben gezelligheid en hobby’s. Maar ik weet dat ze de liefde missen en veel te weinig seks hebben. Het lijkt alsof niemand ze ziet. De eenzame man hoeft niet op medeleven te rekenen.

Gisterochtend op de fiets bedacht ik me dat het eigenlijk voor vrouwen helemaal niet beter is. Want al die interesse voor alleenstaande vrouwen gaat alleen maar over hun mogelijkheden tot voortplanting. Hoeveel medeleven is er met een vrijgezelle dame die geen kinderwens heeft? Had Halina van Reijn in DWDD gezeten als haar biologische klok reeds was uitgetikt?

Het meest tekenend vind ik wat mensen zeggen over alleenstaande moeders. Ik hoor mensen praten over de vraag of ze werk en kinderen wel kunnen combineren. Over de financiering van het huishouden, of de vraag of de kinderen geen vaderfiguur missen. Nooit over het alleen zijn. Nooit over die lege plek in bed. Als ze besluit een avondje flink te gaan stappen, klinkt al snel het verwijt van een slechte moeder. Het lijkt wel alsof niemand zich realiseert dat zo’n vrouw ook nog verliefd wil worden, dat ze erogene zones heeft die aandacht behoeven. Ze heeft kinderen, dus haar leven is af.

De vrijgezelle vrouw die geen kinderen gaat voortbrengen is net zo onzichtbaar als de vrijgezelle man. Het maakt geen moer uit.

Vrijgezellen, dit is de harde waarheid. Het kan de samenleving weinig schelen of jij je eenzaam voelt. Het enige waar de samenleving in is geïnteresseerd, is een productieve baarmoeder.