Afgelopen weekend verscheen in de Volkskrant een mooi interview met John Ioannidis, over waarom zoveel wetenschappelijk onderzoek uiteindelijk toch geen zinnige informatie blijkt op te leveren, ondanks grootse claims van de onderzoekers in de pers. Ik heb het met aandacht gelezen, maar ik betwijfel of dat ook geldt voor de wetenschapsredactie van de Volkskrant. Want daags erna verscheen precies zo’n artikel, waarin mensen bang werden gemaakt voor duursport. Tweehonderd doden per jaar zouden er vallen in Nederland, door extreme sportieve inspanning.
Het bericht werd snel vergeten. Er is geen minuut minder om gesport, hoogop heeft het een nieuwe smoes opgeleverd voor iemand die toch al niet van de bank te krijgen was. Ik zou dit stuk dan ook niet schrijven als er niet vandaag een column verscheen op The Post Online van Linda Duits die haar ongezonde levensstijl wilde goedpraten. Hierin haalde ze het onderzoek aan in een lastig te volgen redenatie die moest aantonen dat het hartstikke goed is om XTC te slikken.
Een stuk dat op De Speld niet zou misstaan, maar het werd nogal gedeeld op de social media, en daarmee ook de boodschap dat sporten gevaarlijk is. Dus het wordt toch tijd voor debunkerij. Het onderzoek zelf niet terug kunnen vinden op internet, dus dit stuk beperkt zich tot de wat er in de pers over verschijnt.
Het begon met gegniffel. De ‘extreme inspanning’ blijkt de Amstel Gold Race voor amateurs te zijn. Een dagtocht dus, met 240 kilometer als grootste afstand. Tuurlijk, als je die met je maten van de wielerclub doet kun je opgezweept raken en veel dieper gaan dan je van plan was. Maar toch. Die tocht zes keer per week, is wat ik ‘vakantie’ noem. En dan hebben we het nog niet eens over de grote brevetten, waar de rijders afstanden van boven de duizend kilometer met slechts korte rustperiodes afleggen.
Goed, bij deze dagtocht is dus bij een groep van 96 mannen voor en na de rit bloed afgenomen. In dit bloed is gekeken naar de neiging tot stolling. Deze was bij allemaal toegenomen, en dat is normaal. Bij niemand leverde dat enig probleem op.
Hoe vanuit deze data ge-extrapoleerd kan worden naar alle sporters in Nederland, is mij een raadsel. Of eigenlijk niet: ik denk dat het gewoon niet kan.
Vervolgens stelt het artikel dat veel mannen tussen de 35 en 45 al erg slechte bloedvaten hebben, en dat daarom die inspanning gevaarlijk kan zijn. Dat je op die leeftijd niet meer zo fit bent als tien jaar daarvoor.
In wat voor wereld leven die mensen? Ja, de gemiddelde man van 35 tot 45 zal niet zo fit meer zijn. Want die werkt op kantoor, verplaatst zich met de auto en hangt in z’n vrije tijd voor de TV. Maar betekent dit dat je op die leeftijd per definitie er slecht aan toe bent? Integendeel, elke fietser kan je vertellen dat op je 35e het pas begint op de lange afstand. Tot die tijd ben je snel op kortere afstanden, maar de meeste brevettenrijders pieken pas na hun veertigste.
Ook bij mij is dit patroon zichtbaar. Ik reed wedstrijden tot ik een jaar of 35 was. Na die leeftijd kreeg ik niks meer voor elkaar op die races van drie kwartier of een uur. Maar de lange afstand ging juist beter. Toen ik 37 was, fietste ik naar de Noordkaap, mijn eerste lange solotocht. Een jaar later reed ik een flink langere tocht, en duurde het veel langer voordat ik uitgeput begon te raken. Maar ook dat was kinderspel in vergelijking met hoe ik in 2013 reed. 41 jaar was ik, en de afstand van die tweede tocht reed ik een week sneller. Bovendien, ik voelde me topfit. Ik heb me nog nooit in mijn leven zo sterk gevoeld als tegen het eind van die reis.
Ik denk dat het wel goed zit met mijn bloedvaten.
Wat een onzin is het dat je op je 35e al aan het aftakelen zou zijn. Zeker als je kijkt naar langere ritten zoals de grootste afstanden in de Amstel Gold Race. Dan zou je juist moeten opbloeien.
Tenzij je al die jaren niet hebt gesport. Ja, dan ben je aan het aftakelen. Maar de oorzaak daarvan is niet de leeftijd, de oorzaak is het stilzitten. Het is niet de ‘extreme’ inspanning, het juist het totale gebrek aan inspanning die het lichaam kapot maakt.
Ga je met zo’n verwaarloosd lijf in één keer een forse fietstocht maken, dan kan het gevaarlijk zijn. Maar dat is nou niet echt nieuws. Natuurlijk moet je trainen voordat je zoiets doet, en natuurlijk moet je dat geleidelijk opbouwen. Dat weet iedereen.
Dus stel dat het waar is, dat er 200 doden per jaar vallen bij de duursport. Dan is het sporten niet de oorzaak. De oorzaak is te weinig sporten.